Lezzet Tutkunları Efeler Yolu Gastronomi Günlerinde Buluştu

Efe/zeybek iletişimini düzenleyen kültür rotasıyla geniş bir coğrafyayı kapsayan Efeler Yolu'nun tanıtımı için önemli bir yere sahip olan Efeler Yolu Gastronomi Günleri, kalabalığın beğenisini topladı. Kendine has geleneksel mimari dokusunu çürüyebilecek kadar koruyabilmiş son yerleşim yerlerinden biri olan; konakları, camileri, türbeleri, medreseleri, hamamları, çeşmeleri ve daha birçok eseriyle, beylikler döneminden sonuna ulaşmış çok sayıda tescilli yapıya sahip Birgi'nin turizm potansiyeline dikkat çekildi. Birgi içerisinde bulunan halkın açık, odun ateşinde nohut mayalı ekmek pişirilen sokak fırınlarının asırlık töreni ise Efeler Yolu Gastronomi Günleri'nde yaşatıldı. İLK GÜN; LÜBBEY, ÖDEMİŞ VE BİRGİ Efeler Yolu Gastronomi Günleri'nin ilk devrimi; Lübbey, Ödemiş ve Birgi rotası gezildi. Bir vadinin bölgelerine serpilmiş ve “Hayalet Köy” olarak bilinen Lübbey ile başlayan gezi rotası, Ödemiş Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ile devam etti. Konukların ardından Ödemiş'in 1926 yılında ilk otellerinden olan şimdilerde ise Ödemiş ve Küçükmenderes havzasının geçmişini ve kültürü tanıtmak amacıyla müze haline getirilmesi Kent Arşivi'nde geçmiş yolculuklar yaptı. Coğrafi işaretli ''Töngül Pide'' ve ''Ödemiş Tulum Peyniri'' herkesin beğenisine sunuldu. Daha sonra Birgi'nin simgelerinden olan Çakırağa Konağı'nın alanı, bölgesel gösteri etkinliği akşam yemeği İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban'ın evinde, programı İzmirli ünlü Şef Osman Sezener tarafından hazırlandı. Yüzyıllardır ayakta kalan Çakırağa Konağı'nda ise Efeler muhteşem bir gösteriye imza attı. Efeler, alanda yer alan küçük Efeler ile bir araya gelen misafirlere unutamayacakları bir an yaşattı. VALİ ELBAN: T ARİHİMİZ AÇISINDAN ÇOK ÖZEL BİR YERE SAHİP Efeler Yolu Gastronomi Günlerinde lezzet tutkunlarıyla bir araya gelen İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban, çok güzel bir coğrafyaya sahip olunduğu ifade, “ Hem doğal güzellikler bölgesi hem tarihi varlıkları açısı, hem de iklim, doğal ürünler ve gastronomi zenginliği açısından çok özel bir havzadan bahsediyoruz. Entegre bir bölgede yer almasına rağmen, iç bölgede daha doğal, daha fazla bakım yapmayı başarmış ve neredeyse şehir dışında hiç göç almamış. “HERKESİN BU GÜZELLİKLERDEN YAARLANMASINI TEMENNİ EDİYORUM” Türkiye'deki kestanenin yüzde 70'inin bu havzalarda yetiştiği dile getiren Vali Elban, “Ancak ekonomiye karar ürün olarak kaydeden yerler başka bu noktada daha hızlı yol alıp ünlü olmuş. Bu kesimda zeytininden incirine, kestane tedavi aromatik ürününü doğal olarak görebiliyorsunuz. İncirde, zeytin çeşidi ve özellikle doğal zeytinleri venda da çok yetenekli bir bölge. Bir harfle beri bu coğrafyada geziyoruz, Efeler Yolu'nda yürüyoruz. Hem spor yapmayı hem coğrafyayı tanıyoruz hem de İzmir'in bu güzelliğini. Sadece gastronomiyle değil, doğa sporları ve diğer etkinliklerle de umarım herkesin bu güzelliklerden faydalanmasını temenni ediyorum” diye konuştu. ÖZGÜR ÖZKAYA: EFE-ZEYBEK KÜLTÜRÜNÜN KALBİ OLARAK NİTELENDİREBİLİRİZ Gastronomi Günleri'ne katılan lezzet tutkunları, Efeler Yolu Direktörü Prof.Dr. Özgür Özkaya'dan süreç ve yürütülen operasyonlarla ilgili bilgi aldı. Özkaya, "Efeler Yolu önemli yolları kapsayan 513 kilometrelik kültür rotası. Bu rota Bozdağ sıra dağlarını ve Aydın sıra dağlarını ki bu dağlar Manisa'yı İzmir'den, İzmir'i Aydın'dan ayıran dağları kapsıyor. Efe-zeybek kültürünün kalbi olarak tanımlayabiliriz. Türkiye'de daha önce yapılmamış yerde ve da daha önce yapılmamış olanları burada bulunuyor. En her etabın bir köyde sonlanıyor olması. Efeler Yolu rotasında yer aldıklarını göstermeleri.Ayrıca yürüyüşçülerin dağılımında köylere giriş oralarını almamasını sağlamak.Efe-zeybek ücretlerinden önemli köyleri, yaylaları kullanarak bağlandık, işaretledik ve kültür rotası oluşturduk.Bunun yanında Türkiye'nin en güzel köyleri olarak sağlanan yerlere de katkıda bulunmak için çalışıyoruz” diye konuştu. İKİNCİ GÜN;TİRE Etkinliğin ikincisi ise 650 yıllık Ahilik geleneği ile Tire Pazarı'nın saklanması ikili olarak yapıldı. Konuklar, esnasın adetlerinden olan Tire esnaf kahvaltısı olan Tak Tak Kebabı ve Tandır Çorbasının tadına baktılar. Türkiye'nin en büyük açık hava pazarı olan Tire Pazarı'nın 2 bin yakın tezgâhı ile sadece Tire için değil, yöre için de önemine dikkat çekildi. Ardından Tire Süt Ürünleri Kooperatifi ziyaret edildi. Bölgenin süt ürünleri zenginliği, peynir çeşitleri ve kooperatifin yarattığı etki hakkında kooperatif başkanı Osman Öztürk, bilgi verdi. Efeler Yolu'nun en güzel noktalarından, yenilebilir bolluk açısından çok zengin bir yer olan Kaplan Köyü ziyaretinde dünyanın en sağlıklı mutfaklarından sayılabilecek bölge mutfak kültürü deneyimia aktarıldı. Nohut mayalı Kahrat ekmeği, çamur peyniri, bölgesel zeytinyağı, lor tatlısı, lalengi ve Tire köftesi tanıtıldı. Efeler Yolu Rotasında Kaplan Köyünün amblemi bir kaplan türü olan Anadolu Parsı'nın en son burada fotokapana yakalanmış olmasına, Güme Dağlarındaki yabani hayat çeşitliliğinin korunması için çalışılması için yapılan da dikkat çekildi. Kaplan Dağ'da yer alan şef Lütfi Çakır ve şef Deniz Çakır, Tire'ye ait hazırlanan özel yemekler, misafirlerin beğenisine sunuldu. EFELER KÜLTÜR YOLU ROTASI NEDİR? İzmir'in Bornova ilçesinden başlayarak Nif dağı ve Bozdağ sıradağlarını sona erdirmek Kiraz'ın yaylalarını dönen ve devamında Aydın sıradağları üzerinden Efes-Selçuk'ta bulunan Meryemana'da sonlanan Efeler Yolu, 513 kilometrelik çok etaplı ve işaretli bir yürüyüş yolu. Efeler Yolu aynı zamanda bir pasaport ve mühürleme sistemi olmasıyla da dikkat çekiyor. Efeler Yolu, bakır yaylalar ve dağ geçitleri kullanarak kültürel zenginlikleri çürüten önemli köyleri de içinde barındırıyor. Yol, 27 ana etap ve 1 alternatif hat olmak üzere 28 etaptan oluşuyor. Efeler Yolu, sorumlu turizme yönelik çalışmaları ve fark yaratan özellikleriyle Green Destinations “Top 100 Stories” arasında yer almaya hak kazandı. Öte yandan Efeler Yolu, daha ilk yılında tüm dünyada satışa sunulan Lonely Planet'in Türkiye Rehber Kitabı'nda yerini aldı. Rota, 2025 yılının hemen başında Avrupa Konseyi Kültür Rotaları'nın (Avrupa Konseyi Kültür Rotası) Yaylacılık Patikaları (Yaylacılık Yolları ve Kırsal Yollar-TT&RR-) ağına kabul edildi. Bu önemli gelişmeyle birlikte, Türkiye'den bu programa kabul edilen rota sayısı 12'ye yükselirken, Efeler Yolu konseyinin TT&RR ağına dahil edilen ilk kültür rotası oldu. Söz konusu özellikleriyle Efeler Yolu, TC Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı tarafından GoTurkiye platformunda tanıtılıyor.